DÜNYAYI TEHDİT EDEN,BÜYÜK İLLET BONZAİ
ÇOCUKLARIMIZI BEKLEYEN ASRIN TEHLİKESİ BONZAİ
Bonzai sentetik bir maddedir. Esrarın yol açtığı belirtilere benzeyen etkileri olan psikoaktif bir maddedir. Bu yüzden sentetik esrar olarak da bilinmektedir. Bonzai sentetik esrarın sokaklarda kullanılan ismidir diyebiliriz. Yaygınlaşmasının en büyük nedeni sprey olarak her türlü maddenin üzerine püskürtülmesi, esrar gibi kokusunun olmaması çok kolay temin edilebilir olmasıdır. İlk çıktığında 20 TL ye satılan Bonzai bu gün 2 TL ye bile satılmaya başlamıştır. Kokusu çok az olan maddenin kullanımı neredeyse hiç fark edilememekte ve özellikle gençler tarafından kolayca kullanılabilmektedir. Bonzai, Jamaika, Jamaika gold gibi isimlerle piyasaya sürülen bu sinsi zehir içine katılan esrar, eroin, kokain gibi maddeler nedeniyle farklı etkiler oluşturmakta ve bir kullanımda yaklaşık 45 dakikalık uyuşma etkisi göstermektedir.” Kullanım Şekli: Esrarda olduğu gibi bonzainin de en yaygın kullanım şekli sigara olarak içilmesidir. Nadir de olsa buharının solunması şeklinde de kullanımı vardır. Bunun için hazırlanan düzeneğe bonzai kullanıcıları bong, kova ya da şaşal gibi isimler takmaktadır. Bonzai sentetik esrardır ve Esrar’ a göre bağımlılık gücü 150 kattır. Bu nedenle bağımlılık tedavisi en az 1 yıl sürer Bonzai neden yaygınlaştı Bonzai saksıda Japon ağacı olarak bilinirdi, şimdi Bonzai denilince akla uyuşturucu geliyor. Nerden çıktı bu Bonzai? Bonzai, Türkiye’de 2011’e, dünyada ise 2009’a kadar legal bir maddeydi. Bonzai, ‘sentetik cannabinoid’ ve ‘Cannabis’in yani esrarın tıpta kullanılması çalışmaları sırasında keşfedilmiş, tamamen laboratuvar ortamında üretilmiş kimyasal bir madde. Vücutta esrarın kullandığı mekanizmaları kullanıyor. Ama esrarla uzaktan yakından alakası yok. Bir maddenin piyasaya sürülüp onun bağımlılık yapıcı etkisi olduğu zaman içinde ortaya çıkıyor. Neden bu kadar yaygınlaştı, tedbir alınmasında geç mi kalındı? Herhangi bir maddeyi yasadışı ilan etmek zor bir şey. Hele uyuşturucu ya da uyarıcı zaman alıyor. Yani tespit ediyorsunuz, hükümet yasaklıyor, bu kez maddede küçücük bir değişiklik yapıp onu piyasaya sürüyorlar, böyle böyle 150 çeşidi çıktı. Maalesef esrardan 150 kat güçlü olduğu söyleniyor. Bunlar kimyasal molekül. Belli yapıları var. Molekül yapılarını değiştiriyorlar ve yenisini piyasaya sürüyorlar. Mücadele çok zor. Bonzai ne kadar tehlikeli, çok sayıda genç ölümler oluyor. Kimyasal aslında, bir toz ve asetonda eritiyorlar. Bitkisel olarak pazarlıyorlar. Dünyada bunu birçok bitkinin üzerine sıkıyorlar, Türkiye’de yaygın olarak otlara sıkıyorlar. Her şeye emdirebilirsiniz, her şeyin içine koyup pazarlanabilir. Bonzai çok tehlikeli bir madde. Çok hızlı bağımlılık yapıyor. Eroin ortalama 1 ay civarında bağımlılık yapar. Ciddi hastalık boyutunda bağımlılık geliştirir. Bonzainin de buna benzer bir hızı olduğunu görüyoruz. Kişi üzerinde ne tür etkiler bırakıyor, beynine, aklına zarar veriyor mu, bunun geri dönüşü var mı?Çok yıkıcı, çok hızlı akıl hastalığı yapıyor. Kişisel yatkınlığınız varsa esrar kullandığınızda şizofren olma ihtimaliniz yedi kat artar. Ama bu madde esrardan 150 kat etkili, yani 150 kat daha fazla şizofreni olma ihtimali var. Bizim akıl hastalığı bölümlerimizde çok ciddi sayıda Bonzai kullanıp hastalanan insan var. Bağımlılık beyinde geliştikten sonra aşağı yukarı bütün mekanizmalar aynıdır, kişide yaptığı dejeneratif mekanizmalar da aynıdır. Çocuğun sosyal dejenarasyonu, okul terki, meslek edinememesi, suça karışması eroinde çok hızlı olur, şimdi Bonzai’de de çok hızlı geliştiğini görüyoruz. Bir uyuşturucu ne kadar hızlı bağımlılık yaparsa kişinin toplumdan kopuşu ve suça karışması o kadar hızlı olur. Vücut alıştıktan sonra madde geri çekilince müthiş ağrılar, burun akıntısı, göz yaşarması çok ağır bir fiziksel tablo yaratır. Genç ölümlerin çoğunda Bonzai’nin etkisi var deniyor. Bonzai’nin kalp krizini tetiklediği doğru mu? İlk başlarda, bağımlılık hızlı yapsın diye içine eroin, esrar katıyordu satıcılar. Biz nasıl öğrendiysek kullanıp öğrendiler. Kalp krizine yol açıyor, kalpte büyük yan etkileri var. Çocukların en temel söylediği ‘ölüm tribi’ diye bir şey, bunun ciddi kardiyak yan etkisi var. Netleşmiş uçucu maddeler ani kalp durması yapar. Evlerde ölü bulunan çocuklar hep uçucu kullanan tiner bali, çakmak gazı kullanan çocuklardı. Bilimsel olarak kesinleşmiş bir şey yani. Kalp durması çakmak gazında kesin. İlk denemede bile ani ölüme yol açabiliyor. Piyango gibi. Bonzai o kadar yaygınlaştı ki, artık hayatın her alanında. Narkotik ekipleri, Fatih’te bir çiğköftecide dürüm içerisinde uyuşturucu satıldığına yönelik aldıkları ihbar sonrasında, çiğköfteciye baskın gerçekleştirdi. Gerçekten de satış yapılıyordu! Sadece bununla da sınırlı değil, mektup içerisinde gönderilen, internet üzerinden sipariş verilerek adrese teslim alınan bu ‘ölümcül’ madde artık hayatın her alanında. Bundan 3-4 yıl önce ülkemizde olmayan bir uyuşturucu madde olan bonzai, inanılmaz bir hızda yayılmıştır. Bonzai sentetik, yani doğal olmayan -labaratuvar ortamında üretilmiş- bir madde olmasından dolayı son derece ciddi riskleri de beraberinde getirir. Kullanıldığı zaman, tek seferde dahi öldürme tehlikesi vardır. Ciddi bir şekilde terlemeyle birlikte bazı uyuşturucu maddelerde görülen ‘bad trip’ yani ölüm tribi insanları gerçektekten de ölüme götürebilir. Bir anda gelişen korku, öldüğünü düşünme, halisünasyonlar görme söz konusu olabilir; bu esnada kalp krizi görülme riski oldukça yüksektir. Ve bu kriz maddeyi kullanan kişileri ölüme götürebilmektedir. Bonzai’nin zararları genel olarak şu şekilde sıralanabilir,1- Kan basıncında hızlı artış ve nabız yükselmesi 2- Şiddetli ağız kuruluğu 3- Göz kızarıklığı 4- Halüsülasyon hayal görme 5- Açlık hissi 6- Ortam seçememe, nerede olduğunu hatırlayamama 7- Geçici körlük 8- Geçici felç durumu gerçekten de bonzai çıktı çıkalı esrara rağbet kalmadı, hatta bonzai esrara adeta fark attı. Ancak bunun yarattığı ciddi problemler de yakın zamanda haberlerde bir bir ortaya çıktı.. Bonzai ölümleri durdurulamıyordu! Bonzai neden yaygınlaştı? Bunun en büyük sebebi, fiyatının gitgide düşmesi, herkesin çok rahatlıkla alabileceği kadar ucuz, ve her yanda olmasıydı. Bonzai fiyatları, 20 liraya, 5 liraya, hatta 2 liraya kadar düştü! Bonzai ile diğer uyuşturucu maddelerin farkı nedir? Bonzai kokainden daha çok ağır bir maddedir, bu zamana kadar bonzai’nin içindeki maddelerin sadece ve sadece 1/4’ü tespit edilebilmiş olmakla beraber binlerce daha bilinmeyen maddelerin olduğu söyleniyor. Jwh-018 ve Hu-210 adında maddelerin yapılan araştırmalar ve deneylerde bütün gerçekliği ile ortaya çıkıyor. Kalp atışlarında şiddetli hızlanma, kalp krizi hissi, paranoya, aşırı terleme ve endişe/kaygı düzeyinde ciddi artışa neden olduğu saptandı. Maddelerden ilki esrarla aynı etkiyi gösteriyor, ikincisi ise etkiyi 150-200 kat arttırıyor. Kesinlikle esrar ile aynı değil, 100’lerce kat daha tehlikeli. Bonzai kimyasaldır, sadece esrarın etkilerine biraz benzeyen yapay bir uyuşturucudur. Etkisi ilk başlarken 30-40 saniye esrarın etkilerine yakın bir etki yapar; sonrası zehirlenme, kalp atışı hızlanması, uyuşma ve felç riskini ortaya çıkarır. Bonzai kullanmış bir gencin o anları anlattığı yazısı: Önce denge kaybı, sonra yavaşça bilinç yitimi ve geçici körlük olur. Sonra zaman ve mekan kaybı yaşarsınız, nerde olduğunuzu ne yaptığınızı unutursunuz normalde gayet net bildiğinizi bir şeyi hatırlamaya çalışırsınız ama hatırlamanız imkansızdır. Cümle bile kuramazsınız. Nefes almaya çalışırsınız sadece. Ölüme bu kadar yakın olamazsınız. kalbiniz aşırı çarpar. Bilincinizi yitirirsiniz bir başkasına çok rahat zarar verebilirsiniz çünkü kendinizi rüyada sanarsınız ya da kendinize çok ciddi zarar verebilir 9.kattan aşağı atlayabilirsiniz. Siz esrara benzediği için esrar kafasını yaşamayı beklerken 2 dünya arasında sıkışır kalırsınız. bir an önce geçsin diye dua etmeye çalışırsınız. Sürekli ölüyormuşsunuz hissi olur ve bu çok ciddi bir his. Bunu tüm bilincinizle yaşarsınız. Hiç bir yerinizi haraket ettiremezsiniz. Bırak haraket etmeyi elinizi cebinize götürüp telefonu çıkarıp 112’yi bile arayamazsınız yardım çağırmak için. Eğer bu yazıyı okuyanlar arasında bunu denemeyi düşünenler varsa gidin kendinizi otobüsün altına atın daha iyi. Şaka yapmıyorum düpe düz intihar bu madde. ötesi yok. Bonzai koması’na girmek istemiyorsanız denemeyin. uyuşturucu komasının dönüşü yok. Az çok demeyin sakın kimse denemesin kimyasal bu ! Bu yazıyı okuduktan sonra 1 kişinin bile kararı değişirse ne mutlu bana. Anne ve Baba nelere dikkat etmeli? Çocuklarınızın ve gençlerinizin hareketlerinde değişmeler, uyuşukluk, sürekli ve uzun süreli lavabo kullanımları tuvaletten geç çıkmaları , uyku düzensizlikleri, gözaltı morarmaları, normal alışkanlıklarını terk etmeleri, anti sosyal hale gelmeleri, yanlış arkadaş tercihleri, ev veya işyerlerindeki küçük ama değerli takı, süs eşyası, elektronik cihaz, cep telefonu gibi eşyaların kaybolması durumunda güvenlerinin sarsılmadan takip edilmeleri gerekmektedir. Herhangi bir madde kullanımı durumunda mutlaka uzmanlardan yardım alınmalıdır.” TEDAVİ SÜRECİ “Kişinin“ ben iyileşmek istiyorum” demesi ve bunda da kesin kararlı olması gerekir. Madde kullanmamak öldürmez adamı, kullanmak öldürür. Tek gerçek var ki hiçbir şey anlamadan bağımlı olunmasıdır. İlk önce kişinin bırakmayı istemesi, bağımlılıkla ilgilenen bir psikiyatra gitmesi, gerekirse hastanede yatması, bu tür ortamlardan uzaklaşması ve kullanan arkadaşlarını uyarıp maddeyi bıraktığını söylemesi, telefon kartını değiştirmesi, ortam değişikliği yapması, kendini kandırmadan zararlarını iyi analiz edip her aklına geldiğinde kötü sonuçlarını ve ailesini düşünerek bir adım geri atması gerekir ama yetmez. Tedavinin ikinci aşaması, vücudun maddeden temizlendiği detoksifikasyon dönemidir. Vücuttan arındırma evresinde maddenin birden bırakma zamanında meydana gelen yoksunluk belirtilerine göre psikiyatr kontrolü ve tedavi ile bu belirtileri ortadan kaldırmak esastır. Son aşamada ise kişinin terapi ile maddeyi neden kullandığını, maddeye nasıl bir ihtiyacının olduğunu, neden diğer insanlar gibi madde almadan yaşayamadığını kişinin anlamasıdır. Bu da psikoterapi ile olmaktadır. Madde ile yaşamak bir yaşam tarzı belki de hayatı yaşamama tarzıdır. Bunun anlaşılması kalıcı çözüm getirecektir. Gerçekten bırakmak istiyorsanız uyuşturucu tedavisi yapılan sağlık kuruluşlarına en kısa zamanda müracaat ediniz.”Bağımlılık tedavisinde ilk yapılacak olan vücudu maddeden arındırmak yani detoksifikasyondur. Detoksifikasyon evresinde amaç, madde kesildikten sonra meydana gelecek olan yoksunluk belirtilerini ortadan kaldırabilmektir. Detoksifikasyondan sonraki basamaklar; bilişsel davranışçı tedaviler, motivasyonel görüşme teknikleri ve nüks önleme tekniklerinin kullanılmasıdır. Ailelerin bağımlılık konusunda yeterli bilgiye sahip olup tedaviye katılımları da büyük önem taşımaktadır. Nüksleri önleme amacıyla tedavinin en az bir yıl devam etmesi çok önemlidir.
Dr.Savan Günay Çocuk Sağ.ve Hast Uzmanı
Referanslar:
Pedro Ruiz, M.D.; Eric C. Strain (2011). Substance Abuse: A Comprehensive Textbook. Lippincott Williams & Wilkins. p. 214. ISBN 978-1-60547-277-5.Donald G. Barceloux (3 February 2012). Medical Toxicology of Drug Abuse: Synthesized Chemicals and Psychoactive Plants. John Wiley & Sons. pp. 910–. ISBN 978-1-118-10605-1. Retrieved 14 July 2013.Thomas G (2014-01-01). “”Adverse cardiovascular, cerebrovascular, and peripheral vascular effects of marijuana inhalation: what cardiologists need to know””. Am J Cardiol 113 (1): 187–90. doi:10.1016/j.amjcard.2013.09.042. PMID 24176069Eliana Dockterman (29 June 2012). “”Marijuana Now the Most Popular Drug in the World””. Time NewsFeed. Time Inc. Retrieved 16 March 2013.Calabria B, et al. (May 2010). “”Does cannabis use increase the risk of death? Systematic review of epidemiological evidence on adverse effects of cannabis use””. Drug Alcohol Rev. 29 (3): 318–30. doi: 10.1111/j.1465-3362.2009.00149.x. PMID 20565525
